جشن فروردینگان

جشن فروردینگان

جشن فروردینگان از جشن‌های دوازده‌گانه‌ی سال و ویژه‌ی فروهرهاست. در ایران باستان روز نوزدهم هر ماه فروردین نام داشت و آنچنان که مرسوم بود هنگامیکه نام روز و ماه یکی می‌شد آن روز را جشن می‌گرفتند. پس روز نوزدهم از ماه فروردین جشن فروردینگان بود. جشن فروردینگان و فرودگ چه فرقی دارند؟ به گفته نوشین روان استاد هاشم رضی جشن فروردینگان و فرودگ یکی نیستند. استاد رضی می‌نویسد: جشن فروردینگان همان جشن ده روزه‌ی پایان سال بوده که در دو بخش پنجه‌ی کوچک (۵ روز پایان اسفند) و پنجه‌ی بزرگ (۵ روز کبیسه یا اندرگاه) برپا می‌شده و اهمیت بسیاری داشته اما امروز فراموش شده‌است. آنچه امروز ما فروردینگان می‌دانیم را در واقع جشن فرودگ Frudog می‌خواندند تا با جشن فروردینگان اشتباه نشود. هرچند هر دو جشن با فروهرها و روان درگذشتگان در پیوند بوده‌است. شادروان رضی می نویسد: بر اساس روایت ابوریحان بیرونی کبیسه‌ی ۱۲۰ ساله را زرتشت پایه‌گذاری کرد. کبیسه‌ی ۱۲۰ ساله به این صورت بود که هر ۱۲۰ سال یکبار سال سیزده ماهه می‌شد تا اعتدال ربیعی در جای خود قرار بگیرد و نوروز با آغاز برج حمل یا فروردین برابر شود. علاوه بر این زرتشت سه هزار سال از آغاز آفرینش نخستین انسان یعنی کیومرث تا

ادامه مطلب »

کین سیاوش

کین سیاوش داستانی پرجوش و خروش است از آنچه رستم پس از باخبر شدن از مرگ این شاهزاده جوان کرد. این داستان را در پی دو نوشتار پیشین با فرنام‌های (عنوانهای) داستان سیاوش از تولد تا جنگ با افراسیاب و داستان سیاوش از جنگ با افراسیاب تا مرگ می‌آورم تا بدانیم پس از اینکه سیاوش به ناحق کشته شد ایرانیان چه کردند. در این داستان رستم و زواره همراه یلانی از ایران، از شمار گیو و گودرز و توس و زواره و فرهاد و… به کین خواهی سیاوش به توران می‌تازند. سرخه پسر افراسیاب و پیلسم برادر پیران در این نبرد کشته می‌شوند. دو چیز در داستان کین سیاوش جالب توجه است. یکی اینکه وقتی رستم از کشته شدن سیاوش باخبر می‌شود به بارگاه کیکاوس می‌رود، او را سرزنش می‌کند و خودسرانه سوداوه را از مشکوی بیرون می‌کشد و در برابر سکوت کیکاوس او را دو نیم می‌کند. دوم اینکه این تاب و تبی که در رستم درباره‌ی کین خواهی سیاوش هست در کیکاوس نیست. رستم به توران یورش می‌برد، خاک آن سرزمین را به توبره می‌کشد، پسر افراسیاب (سرخه) و بسیاری از گردان و پهلوانان آن مرزوبوم را به کین سیاوش می‌کشد. اما اینسو کیکاوس که پدر سیاوش است

ادامه مطلب »
سیاوش از جنگ تا مرگ

داستان سیاوش از جنگ با افراسیاب تا مرگ

داستان سیاوش از رفتن او به جنگ با افراسیاب تا مرگ سیاوش در توران زمین بخش دوم از زندگی این پهلوان نام آور و نام آشنای شاهنامه است. پیشتر داستان سیاوش از تولد تا رفتن به جنگ را آوردیم. داستان سیاوش در پی خلاصه داستانهای شاهنامه از پادشاهی پیشدادیان در بخش های ۱، ۲ و ۳ و پادشاهی کیانیان بخش های ۱ و۲ می آید. پس از این، بخش سوم پادشاهی کیخسرو و سپس ادامه داستانهای شاهنامه را خواهیم داشت. داستان درخواست سیاوش برای رفتن به جنگ افراسیاب جاسوسان برای کیکاوس خبر آوردند که افراسیاب با سدهزار مرد جنگی بسوی ایران می آید. کیکاوس بزرگان را گردآورد و خواست خودش به جنگ افراسیاب برود. موبد به او گفت: با وجود این همه سپاه چرا باید خودت به جنگ بروی؟ تو دوبار بعنوان پادشاه ایران خطر کردی و هر دو بار برایمان گران تمام شد (اشاره به دو جنگ کیکاوس در مازندران و هاماوران). اکنون از میان پهلوانان کسی را برگزین و به جنگ بفرست! کیکاوس گفت: من در این انجمن کسی را نمی بینم که مانند خودم هماورد افراسیاب باشد! سیاوش که آنجا بود، با خود فکر کرد که اگر از پدر بخواهم مرا به جنگ بفرستد هم از آشوب

ادامه مطلب »
سیاوش و گذشتن از آتش

داستان سیاوش از تولد تا جنگ با افراسیاب

داستان سیاوش پهلوان نام آور و نام آشنای شاهنامه بی شک یکی از داستانهای خواندنی این اثر است. این داستان در پی مجموعه ای از خلاصه داستانهای شاهنامه ۱، ۲ و ۳ از دوران پادشاهی پیشدادیان ونیز به دنبال دو بخش از خلاصه داستانهای دوران کیانیان ۱ و ۲ می آید. در دو بخش پادشاهی کیانیان از پادشاهی کیقباد تا بخشی از پادشاهی کیکاوس را آوردیم و گفتیم دو داستان رستم و سهراب و داستان سیاوش، دو بخش مهم از دوران پادشاهی کیکاوس است. داستان رستم و سهراب را در نوشتار پیشین آوردیم و این نوشتار بخشی از داستان سیاوش از تولد تا رفتن او به جنگ با افراسیاب و در بخش پسین داستان سیاوش از جنگ با افراسیاب تا مرگ سیاوش را از شاهنامه روایت می کنیم. سپس باقیمانده دوران کیکاوس تا پایان پادشاهی کیخسرو را خواهیم داشت. جایی که بخش حماسی و پهلوانی شاهنامه به پایان می رسد و بخش تاریخی این اثر آغاز می شود. مادر سیاوش کیست؟ داستان سیاوش در شاهنامه از روزی آغاز می شود که طوس و گیو و گودرز قصد شکار کردند. آنها با شماری از سواران برای شکار باز و یوز به شکارگاهی در دشت دَغوی رفتند. شکارگاه نزدیک مرز توران بود.

ادامه مطلب »
داستان جنگ رستم و سهراب

داستان رستم و سهراب

داستان رستم و سهراب یکی از زیباترین تراژدیهای ایرانی و از شناخته شده ترین داستانهای شاهنامه است. در مجموعه ای از خلاصه داستانهای شاهنامه، پیشتر در شماره های ۱ ، ۲ و ۳ خلاصه ای از پادشاهی پیشدادیان را بازگو کردیم. سپس در دو نوشتار پادشاهی کیانیان(۱) و پادشاهی کیانیان (۲) نیز خلاصه ای از پادشاهی کیانیان از پادشاهی کیقباد تا بخشی از پادشاهی کیکاوس را آوردیم. در دوران پادشاهی کیکاوس دو داستان معروف رستم و سهراب و داستان سیاوش را داریم. در این نوشتار خلاصه ای از داستان رستم و سهراب و در نوشتار پسین داستان سیاوش را بازگو می کنیم. سپس آخرین بخش از پادشاهی کیانیان را می آوریم. آغاز داستان داستان رستم و سهراب در شاهنامه آغازی گیرا اما دردناک دارد. استاد بزرگ فردوسی، با شکوه ای درباره پدیده مرگ و اینکه آیا مرگ داد است، یا بیداد، زمینه را برای سرودن یکی از دردناک ترین تراژدیها آماده می کند: اگر تندبادی برآید زکنج به خاک افگند نارسیده ترنج، ستمکاره خوانیمش ار دادگر؟! هنرمند گوییمش ار بی هنر؟! اگر مرگ دادست، بیداد چیست؟! زمرگ این همه بانگ و فریاد چیست؟! … پیداست داستان قرارست از راز سر به مهر مرگ سخن بگوید. رازی که غیر از یزدان

ادامه مطلب »
پادشاهی کیانیان در شاهنامه

پادشاهی کیانیان در شاهنامه(۲)

پادشاهی کیانیان در شاهنامه با کیقباد آغاز و با کیخسرو به پایان می رسد. پیشتر در نوشتارهایی با فرنام (عنوان) خلاصه داستانهای شاهنامه در سه شماره خلاصه ای از پادشاهی پیشدادیان و در پادشاهی کیانیان در شاهنامه (۱)، از آغاز پادشاهی کیقباد تا لشکرکشی کیکاوس به مازندران و جنگ او با شاه مازندران را از شاهنامه روایت کردیم . تا کنون دانستیم کیقباد نخستین پادشاه کیانیان بود که پس از مرگ زوطهماسب، رستم مأمور شد او را از البرز کوه بیاورد و بر تخت بنشاند. کیقباد پادشاهی آشتی جو و خردمند بود. او در گرماگرم جنگ ایران و توران به تخت نشست. سرانجام پیشنهاد آشتی تورانیان را پذیرفت. در دوران او همه چیز خوب و درجای خودش بود. او چهار پسر داشت. کیکاوس، کی آرش، کی پشین و اشکش که از بین آنها کیکاوس جانشین پدر شد. کیکاوس برغم پدر پادشاهی بی خرد و بلندپرواز بود. او به اغوای ابلیسی تصمیم گرفت به مازندران لشکرکشی کند. مخالفت پهلوانان حتی زال هم روی او اثر نگذاشت. لشکرکشی او به مازندران هفتخان رستم را رقم زد. باری به کمک رستم در این نبرد پیروز شد. اما بار دیگر تصمیم گرفت به هاماوران لشکرکشی کند. در این نوشتار داستان لشکرکشی کیکاوس به هاماوران

ادامه مطلب »
جشن فروردینگان
جشن فروردینگان

جشن فروردینگان

فرزانه کاوه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ ادبیات ادبیات ایران اساطیر اساطیر ایران جشن ها و آیین های باستانی ایران ۰

جشن فروردینگان از جشن‌های دوازده‌گانه‌ی سال و ویژه‌ی فروهرهاست. در ایران باستان روز نوزدهم هر ماه فروردین نام داشت و آنچنان که مرسوم بود هنگامیکه نام روز و ماه یکی می‌شد آن روز را جشن می‌گرفتند. پس روز نوزدهم از ماه فروردین جشن فروردینگان بود.

ادامه مطلب
کین سیاوش
کین سیاوش

کین سیاوش

فرزانه کاوه ۲۰ بهمن ۱۴۰۲ ادبیات ادبیات ایران اساطیر اساطیر ایران شاهنامه ۴

کین سیاوش داستانی پرجوش و خروش است از آنچه رستم پس از باخبر شدن از مرگ این شاهزاده جوان کرد. این داستان را در پی دو نوشتار پیشین با فرنام‌های (عنوانهای) داستان سیاوش از تولد تا جنگ با افراسیاب و داستان سیاوش از جنگ با

ادامه مطلب
داستان سیاوش از جنگ با افراسیاب تا مرگ
داستان سیاوش از جنگ با افراسیاب تا مرگ

داستان سیاوش از جنگ با افراسیاب تا مرگ

فرزانه کاوه ۲۳ دی ۱۴۰۲ ادبیات ادبیات ایران اساطیر اساطیر ایران شاهنامه ۰

داستان سیاوش از رفتن او به جنگ با افراسیاب تا مرگ سیاوش در توران زمین بخش دوم از زندگی این پهلوان نام آور و نام آشنای شاهنامه است. پیشتر داستان سیاوش از تولد تا رفتن به جنگ را آوردیم. داستان سیاوش در پی خلاصه داستانهای

ادامه مطلب
داستان سیاوش از تولد تا جنگ با افراسیاب
داستان سیاوش از تولد تا جنگ با افراسیاب

داستان سیاوش از تولد تا جنگ با افراسیاب

فرزانه کاوه ۱۲ آذر ۱۴۰۲ ادبیات ادبیات ایران اساطیر اساطیر ایران شاهنامه ۲

داستان سیاوش پهلوان نام آور و نام آشنای شاهنامه بی شک یکی از داستانهای خواندنی این اثر است. این داستان در پی مجموعه ای از خلاصه داستانهای شاهنامه ۱، ۲ و ۳ از دوران پادشاهی پیشدادیان ونیز به دنبال دو بخش از خلاصه داستانهای دوران

ادامه مطلب
داستان رستم و سهراب
داستان رستم و سهراب

داستان رستم و سهراب

فرزانه کاوه ۱۴ آبان ۱۴۰۲ ادبیات ادبیات ایران اساطیر اساطیر ایران شاهنامه ۰

داستان رستم و سهراب یکی از زیباترین تراژدیهای ایرانی و از شناخته شده ترین داستانهای شاهنامه است. در مجموعه ای از خلاصه داستانهای شاهنامه، پیشتر در شماره های ۱ ، ۲ و ۳ خلاصه ای از پادشاهی پیشدادیان را بازگو کردیم. سپس در دو نوشتار

ادامه مطلب
پادشاهی کیانیان در شاهنامه(۲)
پادشاهی کیانیان در شاهنامه(۲)

پادشاهی کیانیان در شاهنامه(۲)

فرزانه کاوه ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ اساطیر اساطیر ایران شاهنامه ۲

پادشاهی کیانیان در شاهنامه با کیقباد آغاز و با کیخسرو به پایان می رسد. پیشتر در نوشتارهایی با فرنام (عنوان) خلاصه داستانهای شاهنامه در سه شماره خلاصه ای از پادشاهی پیشدادیان و در پادشاهی کیانیان در شاهنامه (۱)، از آغاز پادشاهی کیقباد تا لشکرکشی کیکاوس

ادامه مطلب
پادشاهی کیانیان در شاهنامه (۱)
پادشاهی کیانیان در شاهنامه (۱)

پادشاهی کیانیان در شاهنامه (۱)

فرزانه کاوه ۱۹ شهریور ۱۴۰۲ اساطیر اساطیر ایران شاهنامه ۰

پادشاهی کیانیان در شاهنامه را در این نوشتار و چند نوشتار پسین می خوانید. پیشتر خلاصه ای از پادشاهان پیشدادی را در خلاصه شاهنامه (۱) ، (۲) و (۳) آوردیم. در نگاهی گذرا به پادشاهی کیانیان در شاهنامه پیداست سلسله پادشاهی کیانیان در شاهنامه با

ادامه مطلب
مقایسه هفتخان رستم و هفتخان اسفندیار
مقایسه هفتخان رستم و هفتخان اسفندیار

مقایسه هفتخان رستم و هفتخان اسفندیار

فرزانه کاوه ۱۲ شهریور ۱۴۰۲ اساطیر اساطیر ایران شاهنامه ۰

مقایسه هفتخان رستم و هفتخان اسفندیار موضوعی است که بسیار مورد توجه پژوهشگران بوده است. در مقایسه هفتخان رستم با هفتخان اسفندیار شباهتها و تفاوتهای ظریفی وجود دارد. پیش از مقایسه این دو هفتخان شاید پاسخ به این پرسش بایسته باشد که هفتخوان (هفت خوان)

ادامه مطلب

طراحی و اجرا: کاویان مشایخی