کیخسرو در اوستا کوی هئوسروه Kavi hausarvah و در پهلوی کی هسرو Kai husraw به معنی نیکنام و خوش‌آوازه است. دو برنام (صفت) کیخسرو در اوستا یکی اَرشَن به معنی دلیر، یل و پهلوان و دیگر هَن کِرِمَه به معنی استوار سازنده و متحد کننده است. کیخسرو نه فقط شاه آرمانی، که انسان نمونه‌ی شاهنامه است. او مانند بسیاری از سرافرازان، از شمار فریدون، زال و کیقباد غریبانه پا به دنیا گذاشت و مانند آنها در محیطی دور از ناز …
دسته: ادبیات
جشن فروردینگان از جشن‌های دوازده‌گانه‌ی سال و ویژه‌ی فروهرهاست. در ایران باستان روز نوزدهم هر ماه فروردین نام داشت و آنچنان که مرسوم بود هنگامیکه نام روز و ماه یکی می‌شد آن روز را جشن می‌گرفتند. پس روز نوزدهم از ماه فروردین جشن فروردینگان بود. جشن فروردینگان و فرودگ چه فرقی دارند؟ به گفته نوشین روان استاد هاشم رضی جشن فروردینگان و فرودگ یکی نیستند. استاد رضی می‌نویسد: جشن فروردینگان همان جشن ده روزه‌ی پایان سال بوده که در دو …
کین سیاوش داستانی پرجوش و خروش است از آنچه رستم پس از باخبر شدن از مرگ این شاهزاده جوان کرد. این داستان را در پی دو نوشتار پیشین با فرنام‌های (عنوانهای) داستان سیاوش از تولد تا جنگ با افراسیاب و داستان سیاوش از جنگ با افراسیاب تا مرگ می‌آورم تا بدانیم پس از اینکه سیاوش به ناحق کشته شد ایرانیان چه کردند. در این داستان رستم و زواره همراه یلانی از ایران، از شمار گیو و گودرز و توس و …
داستان سیاوش از رفتن او به جنگ با افراسیاب تا مرگ سیاوش در توران زمین بخش دوم از زندگی این پهلوان نام آور و نام آشنای شاهنامه است. پیشتر داستان سیاوش از تولد تا رفتن به جنگ را آوردیم. داستان سیاوش در پی خلاصه داستانهای شاهنامه از پادشاهی پیشدادیان در بخش های ۱، ۲ و ۳ و پادشاهی کیانیان بخش های ۱ و۲ می آید. پس از این، بخش سوم پادشاهی کیخسرو و سپس ادامه داستانهای شاهنامه را خواهیم داشت. …
داستان سیاوش پهلوان نام آور و نام آشنای شاهنامه بی شک یکی از داستانهای خواندنی این اثر است. این داستان در پی مجموعه ای از خلاصه داستانهای شاهنامه ۱، ۲ و ۳ از دوران پادشاهی پیشدادیان ونیز به دنبال دو بخش از خلاصه داستانهای دوران کیانیان ۱ و ۲ می آید. در دو بخش پادشاهی کیانیان از پادشاهی کیقباد تا بخشی از پادشاهی کیکاوس را آوردیم و گفتیم دو داستان رستم و سهراب و داستان سیاوش، دو بخش مهم از …
داستان رستم و سهراب یکی از زیباترین تراژدیهای ایرانی و از شناخته شده ترین داستانهای شاهنامه است. در مجموعه ای از خلاصه داستانهای شاهنامه، پیشتر در شماره های ۱ ، ۲ و ۳ خلاصه ای از پادشاهی پیشدادیان را بازگو کردیم. سپس در دو نوشتار پادشاهی کیانیان(۱) و پادشاهی کیانیان (۲) نیز خلاصه ای از پادشاهی کیانیان از پادشاهی کیقباد تا بخشی از پادشاهی کیکاوس را آوردیم. در دوران پادشاهی کیکاوس دو داستان معروف رستم و سهراب و داستان سیاوش …
کوه قاف کوهی اسطوره ای و نمادین است. هرچند عرفا و صوفیان از این کوه و سختی های پیمودن آن برای مفاهیم عرفانی وام گرفته اند اما ریشه این نماد به اسطوره ها برمی گردد. این کوه در اساطیر ایران، هند و یونان پیشینه ای کهن دارد. در برهان قاطع آمده است قاف بر وزن کاف است و با شمارگان حروف ابجد شماره آن ۱۰۰ می شود. دکتر کزازی می گوید: کوه قاف، شکل عربی کوه کَپک Kapk یا کپ …
گاهنبار چیست؟ گاهنبار جشن های موسمی بودند. ایرانیان باستان باورداشتند یزدان، تمام هستی را در طول یک سال آفرید. پس هرسال را به ۶ بخش دوماهه تقسیم کردند. در پایان هر دوماه جشنی برگزار می کردند که آن را گاهنبار یا گاهانبار می گفتند. آنها باور داشتند هر گاهنبار مخصوص آفرینش یکی از آفریده ها از آسمان تا زمین و آب و گیاه و جانور و سرانجام انسان است. برای همین گاهنبارها روزهای آفرینش ایزدی بود ومردمان در این روز …
تاریخچه تقویم ایرانی را از زمانی که آریایی ها هنوز ساکن سرزمینهای سرد شمالی بودند تا مهاجرت آنها به سرزمین های جنوبی و آشنایی آنها با تمدن های دیگر باید بررسی کرد. در آغاز آریایی های ایرانی بخاطر اینکه در نواحی سردسیر با شب های دراز و زمستانهای طولانی روبرو بودند زمان را با شب می شمردند. به این معنی که امروز مثلا ما می گوییم ده روز آنها می گفتند ده شب. بنابراین شمارش زمان برای دوره ی کوتاه …
رستم به روایت تاریخ سیستان مروری بر زندگی نامه ابر پهلوان ایرانیست که نام و آوازه ی او بر هیچ کس پوشیده نیست. بیشتر ما داستان زندگی رستم را به روایت شاهنامه خوانده یا شنیده ایم. صحنه هایی از تاریخ جنگ و نبردهای ایران که رستم در آنها حضور دارد یادآور پهلوانی های پهلوانان دوره اشکانی ست. در این نوشتار داستان زندگی و پهلوانی های رستم را از کتاب تاریخ سیستان می خوانیم. این روایت با آنچه در شاهنامه خوانده …
درفش کاویانی که بیرق نظامی ایران در دوران ساسانیان بوده است، پبشینه ای بسیار کهن تر دارد. اکنون در موزه لوور پاریس در بخش ایران کاسه هایی هست که ته آن درفش کاویانی کشیده شده و روی آن نوشته شده است: ۴۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح. بنابراین دست کم دیرینگی درفش کاویانی تا ۶۶۰۰ سالِ پیش می رود. داستان درفش کاویانی را همگان می دانند ولی برای مروری بر داستان چگونگی پدید آمدن این درفش در فرهنگ جهانگیری می …
سرو کاشمر را در شمار فرجود ها (معجزه ها)ی اشو زرتشت آورده اند. دیگر فرجودهای زرتشت را میتوان پذیرفتن دین زرتشت از سوی پادشاهی مانند گشتاسب، آتش آذربرزین وچوبدست زرتشت برشمرد. پذیرفته شدن دین زردشت از سوی گشتاسپ از اینرو فرجود یا معجزه گفته می شود که کلام زرتشت آنقدر اثر گذاری داشته که پادشاهی مانند گشتاسپ را به آیین خدا پرستی با سه رویکرد اندیشه، گفتار و کردار نیک، درآورده است. پس این دین میتواند بر دلهای پاک کارگر …